‘’Voorwaar ik zeg u, al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broeders hebt gij voor Mij gedaan.’’

                                                                               Matthëus 25: 40 

Pastoor voor christelijke ‘mienskip’

Zaterdag 27 januari jl. overleed onverwacht pastoor Paul Verheijen van de Pax Christi parochie in Dokkum op de leeftijd van 72 jaar. Hij hoopte dit jaar zijn 40-jarig priesterjubileum te vieren. Paul Verheijen stond bekend als een beminnelijk, humorvol en maatschappelijk betrokken pastoor. Een bewogen zieleherder voor de katholieke kerk en samenleving waar hij zich voor inzette; door velen in binnen- en buitenland gewaardeerd. Zijn priesterschap en pastorale functies vervulde hij in de noordelijke provincies Drenthe, Groningen en Fryslân. Zijn standplaats in Dokkum vanaf 1996 zou hij niet meer verlaten. Vanuit de Friese Bonifatiusstad onderhield hij warme banden met het bisdom Fulda, waar Bonifatius de grondslag legde voor de hedendaagse Duitse kerk.

Als pastoor van Dokkum was Paul Verheijen ook verantwoordelijk voor beheer van het nationaal heiligdom van de Bonifatiuskapel en Processiepark in Dokkum. Een devotieplek die in 2022 door de heiligverklaring van de pater Karmeliet Titus Brandsma opnieuw in de schijnwerper kwam te staan. Titus betrok in 1926 de bisschoppen van Fulda en Mainz, samen met de Nederlandse aartsbisschop, bij de herleving van Bonifatiusbedevaarten naar het noorden. In dit spoor onderhield Paul Verheijen de banden met katholieke geestverwanten in Fulda. Naast de zondagsvieringen in parochiekerken hield ook zijn wekelijkse eucharistieviering op donderdagavond in de kapel de Godslamp brandende.

Priester en pastoor
Paul Verheijen werd op 13 mei 1951 geboren in Zwolle. In familiekring noemde hij op jonge leeftijd al priesterschap als een mogelijke toekomst. Maar hij verkoos eerst een opleiding aan de sociale academie. Tot zijn 27e was hij als maatschappelijk werker in Fryslân actief voor jongeren en gezinsvoogdij. In 1978 volgde hij zijn hart en koos voor theologie- en priesteropleiding als nieuwe roeping. Een inspirerende stage bij pater Doesburg in Burgum overtuigde hem definitief van de keuze voor het priesterschap. Op voorstel van bisschop Mӧller van het bisdom Groningen-Leeuwarden studeerde hij een jaar in Rome aan de Sint Thomas van Aquino Universiteit. Daar werd ook geraakt door het sociale werk van de San Egidio gemeenschap, waar hij sindsdien goede banden mee onderhield.

In 1983 begon hij als pastoraal werker in de parochies van Beilen, Hoogeveen en Meppel. Een jaar later volgde diakenwijding in Hoogeveen als voorbereiding op zijn priesterwijding, op 8 december 1984, door bisschop Mӧller in de parochiekerk van Meppel. Drie jaar later (1986) volgde benoeming als pastoor in de samenwerkende Groningse parochies van Musselkanaal, Stadskanaal en Mussel Kopstukken. In september 1996 kwam hij naar Fryslân als pastoor voor de samenwerkende parochies van Dokkum en Burgum, later uitgebreid met de waddeneilanden Schiermonnikoog en Ameland. Nu bekend als de Pax Christi parochie van Noardeast Fryslân.

Ondanks bestuurlijke perikelen vanwege parochiefusies in het bisdom wist hij als pastoor van Dokkum bij de nieuwe parochielocaties Burgum en Ameland, evenals Schiermonnikoog, waardering en sympathie te wekken. Op Ameland ook vanwege zijn actieve inzet voor herstel van de Clemenskerk op het eiland na de teloorgang van de kerk door een vernietigende brand. Als pastoor vormde Paul Verheijen een goed team met zijn pastoraal werkers: Frans Wielens in de Groningse Kanaalstreek en in Noardeast Fryslân achtereenvolgens Louise Nuijen-Looie, Neeltsje Bouma, priester Diederik Duzijn en vanaf 2018 Jan van Beek. In het bisdom was Paul Verheijen in meerdere periodes lid van de Priesterraad en had hij zeven jaar zitting in het kathedraal kapittel. Bij zijn afscheid in 2023 van het kapittel benoemde bisschop Ron van den Hout hem tot ‘ere-kanunnik’. Op de jaarlijkse Bonifatiusdag in juni was Paul Verheijen als pastoor gastheer van deze ontmoetingsdag van het noordelijk bisdom met een Processietocht en eucharistieviering geleid door de bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden.

Europese en oecumenische ‘mienskip’
In Dokkum was Paul Verheijen, samen met dominees van protestantse kerken en de remonstrants-doopsgezinde gemeente, een drijvende kracht van de oecumenische Pinkstertraditie in de stad. De interkerkelijke viering op Pinksterzondag in de Bonifatiuskapel floreert sinds tientallen jaren. Een traditie die belangrijk bijdroeg aan bredere publieke bekendheid van de kapel als katholiek kerkelijk monument. Als pastoor trad Paul Verheijen ook naar buiten bij de oecumenische zondagsviering van het jaarlijkse stadsfeest De Admiraliteitsdagen in Dokkum. Een hoogtepunt in 2004 was de 1250-jarige herdenking van de moord op Bonifatius bij Dokkum. Het herdenkingsprogramma omvatte een historisch-wetenschappelijk symposium over Bonifatius’ betekenis en een grootscheepse kerkelijke viering met mgr. Wim Eijk, toenmalig bisschop van Groningen-Leeuwarden, in aanwezigheid van wereldlijke prominenten van de gemeente Dongeradeel, provincie Fryslân en de landelijke overheid.

Bisschop Eijk schonk bij deze gelegenheid namens het noordelijk bisdom het eigentijdse ‘heiligenbeeld’ van pater Titus Brandsma voor het Processiepark van de Bonifatiuskapel. Titus’ heiligverklaring in 2022 inspireerden de parochie en Paul Verheijen tot herbenoeming van een kleine binnenkapel tot ‘Titus Brandsma Pelgrimskapel’. Met medewerking van oecumenisch geestverwant ds. Herman de Vries kwam dat jaar ook een meditatieve audioroute tot stand als ‘Kruisweg van Titus Brandsma’ langs de 14 kruiswegstaties in het Processiepark.

Paul Verheijen was als pastoor van Dokkum verder de spil van samenwerking tussen de katholieke kerk en het gemeentebestuur voor instandhouding van de Europese stedenband tussen Dokkum en de twee andere Bonifatiussteden in Europa: het Engelse Crediton en het Duitse Fulda. Het samenspel van burgers, ondernemers, gemeentebestuur, katholieke parochianen en pastoor voedde de Europese stedenband van de drie steden. De pastoor was een graag geziene gast in ondernemerskringen van Dokkum. Zijn functioneren lange tijd als secretaris van een stedelijke ondernemersvereniging droeg er aan bij.

De vestiging van een asielzoekerscentrum in Dokkum kreeg zijn volle medewerking. Vluchtelingen en asielzoekers met katholieke achtergrond bezochten vieringen in de parochiekerk. Verschillende parochianen zetten zich in voor sociale opvang en integratie van asielzoekers. De geschiedenis lijkt zich te herhalen met de recente oproep (januari 2024) van Paul Verheijen aan de gemeenteraad, namens de Pax Christi parochie, om positief mee te werken aan opnieuw een asielzoekerscentrum in Dokkum. Zijn oproep kreeg bijval van de protestantse en remonstrants-doopsgezinde kerken in de stad. De uitslag van dit politieke debat zal de pastoor niet meer meemaken nu Onze Lieve Heer hem thuis heeft gehaald.

Voor Paul Verheijen geldt de ‘mienskip’ van Christus alle mensen, dichtbij en veraf.