Corona … een terugblik

Op het moment dat ik dit artikel schrijf volgen de versoepelingen van Corona-maatregelen elkaar in rap tempo op. Het lijkt er zelfs op dat wij al in de zomerperiode afscheid kunnen nemen van de laatste maatregelen. Wij kunnen alleen maar hopen dat dit ook voor de kerken een vlotte terugkeer betekent naar het ‘oude normaal’. Terugkeer naar een situatie waarin wij weer zonder beperkingen kunnen samenkomen in onze kerkgebouwen, waar wij elkaar kunnen ontmoeten op de pastorie en in het Martinushuis, een situatie waarin de koren weer kunnen repeteren en zingen ‘als vanouds’ en waarin samenzang weer mogelijk is, een situatie waar wij bij een kop koffie of thee weer kunnen bijpraten ná de vieringen.

Kerkelijk vieren en bidden ging door
Dit is misschien ook een goed moment terug te kijken op de manieren waarop het pastoraal team, met medewerking van vele vrijwilligers, geprobeerd heeft het kerkelijk leven -onder soms barre omstandigheden- voortgang te laten vinden. Gedurende de gehele Corona-periode was pastoraal bezoek, ten gevolge van de regelgeving van de Rijksoverheid en de bisschoppenconferentie, eigenlijk alleen in bijzondere omstandigheden, in noodsituaties toegestaan. Tijdens twee perioden zijn de kerken in onze parochie gesloten geweest voor kerkgangers, een landelijke sluiting van half maart tot half juni 2020 in opdracht van de Nederlandse bisschoppen en een regionale sluiting van half januari tot einde maart 2021 ten gevolge van de besmettingscijfers in onze eigen omgeving. Ondanks deze perioden van sluiting heeft het pastoraal team er zoveel mogelijk voor gezorgd dat de zondagsvieringen en het gebed in onze parochiekerken door konden gaan, weliswaar in zeer kleine kring met alleen noodzakelijke bedienaren. Ieder weekeinde is er gevierd en is er gebeden voor de noden van onze parochianen, van ons land en van onze wereld. In de Goede Week van vorig jaar, 2020, is er daarnaast voor het eerst geprobeerd om via een paar YouTube-filmpjes iets van de vieringen met parochianen te delen.

Pastorale brieven
De belangrijkste manier waarop het pastoraal team contact heeft proberen te houden met parochianen was de wekelijkse Pastorale brief die tijdens de periode van kerksluiting en enige tijd daarna is uitgebracht. In de Pastorale brieven van half maart tot half juni 2020 probeerden pastor Paul en ik vooral menselijke verbondenheid en ‘hoop en troost’ te verkondigen ‘in bange dagen’, letterlijk: ‘in bange dagen’. Ik ben van nature niet erg angstig aangelegd, maar ik herinner mij dat ik het gevoel kreeg in een soort-van-oorlogstijd te leven. Iedereen zat beteuterd en eenzaam te zijn achter de eigen voordeur. Ik herinner mij een onwerkelijke sfeer. Gebeurt dit ècht? Ik herinner mij dat ik ontroerd raakte bij het luiden van de ‘klokken van hoop’ vanaf vele kerken op woensdagavonden om 19.00 uur. Ik denk ook dat ik mijn leven lang de beelden van onze heilige vader paus Franciscus bij de buitengewone zegen ‘Urbi et Orbi’ op vrijdag 27 maart 2020 niet zal vergeten; vanaf een uitgestorven Sint Pietersplein in de stromende regen met op de achtergrond blauwe zwaailichten. Voor mij nog altijd hèt beeld van de wereldwijde crisis.

In de zomer en het najaar van 2020 werd meer en meer duidelijk dat enkel massale vaccinatie een uitweg uit de wereldwijde pandemie zou kunnen bieden. Al snel bleek dat het wel tot de zomer van 2021 zou duren voor hiervoor in Nederland voldoende vaccins beschikbaar zouden zijn. De sfeer in die tijd was duidelijk minder beklemmend dan van maart tot mei 2020, maar mensen vroegen zich hardop af of het ooit nog weer ‘normaal’ zou worden. Het was duidelijk dat mensen soms, door de omstandigheden, door het isolement, een ‘korter lontje’ hadden dan normaal en dat er behoorlijk wat ‘Corona-chagrijn’ rondwaarde in de samenleving als geheel en soms ook dichtbij. In de Pastorale brieven van eind januari tot half juni 2021 probeerden pastor Paul en ik daarom het perspectief van het ‘oude normaal’ levend en gaande te houden en mensen te stimuleren om -zo lang als nodig- vol te houden.

Omroep Friesland en eigen live-stream
In 2020, tijdens de periode van gedwongen kerksluiting, besloot Omroep Friesland op zondagochtend een kerkdienst vanuit de Martinikerk in Franeker uit te zenden. Deze kerkdiensten werden voorgegaan door voorgangers uit verschillende kerkelijke tradities. In 2021 besloot men, met bemiddeling van de Raad van Kerken Friesland, de vieringen per maand vanuit een bepaalde regio in Friesland te verzorgen. In februari kwamen de vieringen vanuit de Kruiskerk in Burgum en in mei kwamen de vieringen vanuit de Grote Kerk en vanuit de Bonifatiuskapel in Dokkum. Zo is er vanuit Burgum een Eucharistieviering uitgezonden, voorgegaan door pastor Paul en vanuit Dokkum een oecumenische viering vanuit de Bonifatiuskapel, voorgegaan door ds. Herman de Vries en pastor Paul. De voorbereiding voor alle vieringen is in goede harmonie en met wederzijds respect tussen de diverse kerkgemeenschappen verlopen. Wij begrijpen dat de kerkdiensten heel goed bekeken worden en dat er soms zelfs vanuit Canada, Australië en Nieuw-Zeeland op wordt gereageerd.

Vanaf eind februari 2021 hebben wij ook een professionele live-stream van onze eigen weekeinde-vieringen kunnen laten verzorgen. Deze live-streams werden aanvankelijk behoorlijk goed bekeken en wij hebben ons ook afgevraagd of wij, ook na de Corona-tijd, live-streams zouden moeten blijven verzorgen. Nu de situatie echter meer en meer normaliseert, merken wij dat de belangstelling voor onze eigen live-streams ook duidelijk terugloopt. Wij hebben daarom, in goed overleg, besloten om eind juni te stoppen met deze live-streams.

Wat blijft er over van deze Corona-tijd?
Het is misschien nu nog wat vroeg om de balans op te maken. Wij moeten voorlopig vooral nog hopen dat de vaccinaties ons ook beschermen tegen diverse varianten van het virus, dus het is nog te vroeg om al ontspannen achterover te leunen. Maar een paar dingen kunnen wij al wel zeggen: Anderhalve meter tussenafstand en mondkapjes werken rampzalig uit voor het sociale leven in Nederland, voor het verenigingsleven, voor de sportbeoefening en -als laatste maar zeker niet het minste- voor het kerkelijk leven. Afstand en isolement maakt mensen kort aangeboden en chagrijnig. Wij mensen leven van en voor ontmoeting.

Daarom hopen wij elkaar ìn en ná de zomer weer te ontmoeten, hopen wij na de vacantieperiode weer parochie-avonden te kunnen organiseren. Wij willen graag horen hoe u de Corona-tijd hebt beleefd, wij willen graag horen wat u hoopt voor de toekomst. Daarmee hopen wij eraan bij te dragen dat wij elkaar kunnen blijven ontmoeten in onze geloofsgemeenschappen. Als er iets is dat de Corona-tijd ons geleerd heeft is het wel: Mensen zijn niet gemaakt om alleen te zijn, mensen hebben elkaar nodig, mensen hebben elkaar broodnodig.

Mede namens pastor Paul, graag tot ziens,

pastor Jan van Beek